Członkowie i sympatycy tego ruchu używają specyficznego gestu, tzw. wilczego pozdrowienia (na zdjęciu), które w swojej symbolice odwołuje się do islamu, walki oraz narodu tureckiego. Przesłanie tego gestu można utożsamić z apelem: „Odciśnijmy na świecie pieczęć turecko-islamską”.
Za lidera ruchu i jego ideologicznego ojca uznaje się Alparslana Türkeşa, skrajnie prawicowego tureckiego nacjonalistę, który znany był z faszystowskich sympatii, zaś bojówki Szarych Wilków w Turcji zorganizowano na wzór nazistowskiego SS. Mają one na swoim koncie morderstwa na tle politycznym oraz religijnym. Sprawca ataku na Jana Pawła II, Ali Agca, był członkiem tego ruchu.
O Szarych Wilkach w parlamencie
Politycy CDU argumentują, że członkowie Szarych Wilków prowadzą agitację przeciwko Kurdom i Ormianom, co stanowi poważne zagrożenie dla porządku demokratycznego i wolności obywatelskich. „Już dawno należało zakazać Szarych Wilków w Niemczech” – przyznał Christoph Ploß z CDU.
Aktywnie pomysł zakazu działalności ruchu wspiera Cem Özdemir, poseł Zielonych tureckiego pochodzenia. Polityk przekonuje, że niemieckie Szare Wilki stanowią narzędzie w rękach Erdogana, wykorzystywane do wzniecania nienawiści, zastraszania politycznych przeciwników i stosowania przemocy.
Przywódca frakcji AfD (Alternatywy dla Niemiec) w Budestagu Alexander Gauland nazwał Szare Wilki „ekstremistycznymi wojskami Erdogansa”, a sam zakaz ich działalności nazwał „spóźnionym”.
Francja zakazuje Szarych Wilków
Do działań w Niemczech impuls dał rząd francuski, który na początku listopada objął zakazem stowarzyszenia związane z tureckim ruchem.
Francuski minister spraw wewnętrznych Gérald Darmanin określił go mianem „szczególnie agresywnego”, zaś decyzję o rozwiązaniu struktur tej organizacji umotywował tym, że Szare Wilki „podżegają do dyskryminacji, nienawiści i stosują przemoc”.
Tłem decyzji o zakazie stał się konflikt Paryża z Ankarą, zaś bezpośrednią przyczyną było zbezczeszczenie pomnika ofiar ludobójstwa Ormian oraz starcia Turków z Ormianami na przedmieściach Lyonu. Nie bez znaczenia w tym kontekście pozostaje sytuacja w Górskim Karabachu, gdzie Turcja wspiera Azerbejdżan, walczący przeciwko Armenii.
Ludobójstwo Ormian
W czasie I wojny światowej w Imperium Osmańskim zginęło 1,5 miliona Ormian. Francja była pierwszym znaczącym krajem w Europie, który uchwałą z 2001 roku uznał masakrę Ormian za ludobójstwo. Polski parlament zrobił to w 2005 roku, zaś niemiecki dopiero w 2016 roku. Turcja konsekwentnie odrzuca oskarżenia w tej sprawie.
Jak wynika z badań prof. Grzegorza Kucharczyka, autora książki „Pierwszy Holocaust XX wieku”, w dużym stopniu eksterminacja Ormian przez Turków posłużyła niemieckim nazistom do zaplanowania ich zbrodniczych działań. Hitler przed atakiem na Polskę miał wypowiedzieć do dowódców armii niemieckiej słowa: „Zabijajcie bez litości kobiety, starców i dzieci; liczy się szybkość i okrucieństwo. Kto dziś pamięta o rzezi Ormian?”.
W 2005 roku Stowarzyszenie Europa Przyszłości, wydawca portalu Euroislam.pl, zorganizowało we Wrocławiu wystawę upamiętniającą ludobójstwo Ormian. Wystawa została jednak usunięta po interwencji tureckiego ambasadora we wrocławskim magistracie.
Karykatury Mahometa
Decyzja o zakazie działalności Szarych Wilków została podjęta w obliczu napięć związanych z publikacją karykatur Mahometa. Prezydent Francji bronił praw do publikacji satyrycznych rysunków, powołując się na ochronę wolności słowa. Po zabiciu nauczyciela historii Samuela Paty’ego przywódca Francji zapowiedział zaostrzenie kontroli meczetów oraz muzułmańskich instytucji.
Prezydent Turcji nie tylko nie wyraził ubolewania z powodu morderstwa historyka, lecz także potępił Francję, wezwał do bojkotu francuskich towarów, a prezydenta Macrona obraził, „zalecając mu” badania psychiatryczne. W odpowiedzi na słowny atak Erdogana Francja wezwała swojego ambasadora z Ankary do Paryża na konsultacje.
Szare Wilki są bardzo liczne
Szare Wilki skupiają się w Niemczech wokół ADÜTDF (Federacja Tureckich Demokratycznych Stowarzyszeń Idealistycznych w Europie – Föderation der Türkisch-Demokratischen Idealistenvereine in Deutschland). Urząd Ochrony Konstytucji (BfV) uznaje tę parasolową organizację za reprezentację skrajnie nacjonalistycznej partii MHP. Na zewnątrz Szare Wilki próbują prezentować się jako instytucja działająca w sposób legalny, lecz jej działalność „cechuje ekstremizm” – czytamy na oficjalnej stronie niemieckich służb specjalnych.
Ruch Szarych Wilków w dużej mierze ma strukturę rozmytą. Werbuje on swoich zwolenników za pośrednictwem mediów społecznościowych wśród osób tureckiego pochodzenia. Specjaliści z niemieckiego wywiadu zwracają uwagę, że „wydarzenia i konflikty, takie jak działania tureckiego wojska przeciwko kurdyjskim bojówkom i oddziałom partyzanckim PKK w Turcji, Iraku i północnej Syrii, również wpływają na poziom bezpieczeństwa w Niemczech. (…) Gwałtowne starcia mogą mieć miejsce również w Niemczech, zwłaszcza pomiędzy zwolennikami PKK a nacjonalistycznymi lub prawicowymi ekstremistami tureckiego pochodzenia”.
Szacuje się, że liczba zwolenników Szarych Wilków sięga w Niemczech 20 tysięcy. W 2017 roku analitycy podawali liczbę 18 tysięcy. Wtedy ruch tureckich nacjonalistów został uznany za najliczniejszą organizację prawicowych ekstremistów.
Szare Wilki i wsparcie od niemieckich polityków
Pierwsza niemiecka organizacja reprezentująca Ülkücü powstała w 1978 roku we Frankfurcie nad Menem jako zagraniczny oddział tureckiej partii nacjonalistycznej MHP. W jego powstanie zaangażowali się niemieccy politycy, m.in. ówczesny premier Bawarii Franz Josef Strauss (CSU).
W czasie, kiedy świeckie władze Tureckiej Republiki wydały zakaz działalności nacjonalistów (lata 1981-1987), na terenie Niemiec powstały dwie kolejne organizacje Szarych Wilków: ATIB w Kolonii i ATB we Frankfurcie nad Menem. W Niemczech działają trzy parasolowe organizacje Ülkücü: ADÜTDF, ATIB i ATB. Utrzymują one obecnie około 303 klubów z co najmniej 18 500 członkami w całym kraju.
Organizacje i struktura ruchu
18 czerwca 1978 r. we Frankfurcie nad Menem została założona Federacja Tureckich Demokratycznych Stowarzyszeń Idealistycznych w Europie (ADÜTDF – Föderation der Türkisch-Demokratischen Idealistenvereine in Deutschland) jako oddział zagraniczny partii MHP. Dziś utrzymuje ona 160 klubów i liczy ok. 7000 członków.
W 1987 roku została zrejestrowana Unia Turecko-Islamskich Stowarzyszeń Kulturalnych w Europie (ATIB – Union der Türkisch-Islamischen Kulturverbände in Europa). Organizacja ta akcentuje islam jako najistotniejszy składnik tureckiej tożsamości. Ma swoją siedzibę w Kolonii. W Niemczech działa około 123 ośrodków ATIB z 11500 członkami.
Związek Tureckich Stowarzyszeń Kulturalnych w Europie e. V. (ATB – Verband der Türkischen Kulturvereine in Europa) jest także częścią ruchu Ülkücü. Organizacja oddzieliła się od ADÜTDF w 1992 roku. W Niemczech istnieje 20 centrów tej organizacji, a liczba jej członków jest nieznana. ATB identyfikuje się jako zagraniczną ekspozyturę tureckiej Partii Wielkiej Jedności (Büyük Birlik Partisi).
Oprócz klubów Szare Wilki prowadzą także meczety. Według najnowszego raportu Bundestagu z 2020 roku ATB prowadzi 9 meczetów, ATIB – 24, zaś ADÜTDF – 11.
Przeczytaj także o chęci do młodych Turków do migrowania do Europy, co niekoniecznie idzie w parze z liberalnymi poglądami.
Źródła: verfassungsschutz.de; schleswig-holstein.de; Moscheen in Deutschland; www.bpb.de; mena-studies.org; www.spiegel.de
