Ali Alfoneh
Czy, nieortodoksyjny Żyd pochodzenia niemieckiego, Albert Einstein, przeszedł w latach 50 na szyicki islam po rzekomej korespondencji z irańskim przywódcą religijnym?
To niezwykłe pytanie zostało zadane przez Shi’a News – portal internetowy zajmujący się raportowaniem na temat globalnej społeczności szyickiej – wnukowi ostatniego Wielkiego Ajatollaha Hosseina Borujerdiego.
Odpowiedzi wnuka o nieznanym imieniu są nie mniej niezwykłe niż pytanie. Przyznaje on, że „nie ma żadnego precycyzyjnego i widocznego dowodu nawrócenia Einsteina na islam i szyizm” oraz podkreśla, że Wielki Ajatollah Borujerdi nie miał bezpośredniego kontaktu z Einsteinem, za to korespondował przez irańskiego naukowca profesora Mahmuda Hessaby, którego domniemanych powiązań z Einsteinem również nigdy nie udowodniono. Wnuk przyznaje również, że przeszukiwania archiwów jego dziadka nie przyniosły żadnych przykładów korespondencji między Wielkim Ajatollahem Borujerdi i Einsteinem.
Jednak wnuk dokłada wszelkich starań, aby wyjaśnić, że związek między Wielkim Ajatollahem i Einsteinem nie jest niemożliwy, argumentując: „Studiowałem osobowość Einsteina. Był polihistorem, którego myślenie nie ograniczało się do fizyki. Studiował wiele innych dyscyplin, w tym filozofię islamską i naukę słowa [elm-e kalaam]”.
Co motywowało Shi’a News do opublikowania tak oczywistych nonsensów? Odpowiedzią może być jedynie kompleks niższości redaktorów serwisu. Wstydzą się tego, że w czasach nowożytnych cywilizacji islamskiej nie udało się stworzyć ani jednego naukowca pokroju Einsteina, więc Shi’a News ogłosiła go muzułmaninem. W krótkim czasie takie akty samooszukiwania się mogą sprawić, że sytuacja niedorozwoju i zacofania będzie bardziej znośna dla muzułmanów, ale w głębi serca czytelnicy Shi’a News znają prawdę.
Shi’a News powinna zadać inne pytanie: W jaki sposób cywilizacja islamska może osiągnąć poziom naukowy Zachodu? W kategoriach mniej abstrakcyjnych, Shi’a News powinna rozważyć, jakimi perspektywami zawodowymi Einstein dysponowałby, gdyby żył w dzisiejszym Iranie. Takie spekulacje nie są wprawdzie łatwe, ale gdyby Einstein był profesorem fizyki w czasie rewolucji 1979 roku, jego prace byłyby usuwane podczas kolejnej „rewolucji kulturalnej”, w ramach oczyszczania irańskich uniwersytetów z „elementów innych niż islamskie”. W tej sytuacji, Einstein zapewne wyemigrowałby, jak wielu innych irańskich naukowców, do Stanów Zjednoczonych. Gdyby Einstein był młodym studentem fizyki w dzisiejszym Iranie, sytuacja wyglądałaby podobnie: musiałby starać się o stypendia na uniwersytetach w Ameryce Północnej, podobnie jak tysiące innych utalentowanych studentów irańskich, którzy opuszczają swój kraj.
Zamiast w żałosny sposób tworzyć z Einsteina muzułmanina, Shi’a News powinien zwrócić się do władz republiki islamskiej o poprawienie w Iranie standardów instytucji akademickich, aby te pielęgnowały młode talenty i zapobiegały ich odpływowi z kraju.
Źródło: http://www.aei-ideas.org/2012/07/did-einstein-convert-to-islam/
Tłumaczenie: JK
—————————————————
Ali Afoneh jest ekspertem w sprawach Iranu w American Enterprise Institute w Waszyngtonie.