Wobec dramatycznie pogarszającej się sytuacji w Afganistanie, która grozi katastrofą humanitarną, rząd Rzeczpospolitej Polskiej powinien rozważyć szereg możliwych działań.
Przede wszystkim należy ewakuować i udzielić schronienia osobom współpracującym z polskimi siłami zbrojnymi w Afganistanie, wymaga tego zarówno moralne zobowiązanie jak i utrzymanie wiarygodności państwa wobec podobnego rodzaju współpracowników na przyszłość.
Warto też pomóc i udzielić schronienia osobom, które w Afganistanie opowiedziały się za odrzuceniem opresyjnej kultury opartej na prawie szariatu i zwyczajach plemiennych, i wykazały wolę rozwoju w kierunku zbieżnym z Zachodnimi koncepcjami organizacji społecznej. Na wzór Kanady należy nadać priorytet liderkom kobiecym, obrońcom praw człowieka, członkom wspólnoty LGBTQ+, kobietom, które w okresie pobytu sił NATO zdobyły wykształcenie czy kontynuowały edukację.
Taką politykę można rozpatrywać w kategoriach moralnych i humanitarnych, ale jednocześnie w kategoriach interesu państwa: gdy możemy spodziewać się w Unii Europejskiej debaty o relokacji imigrantów, będzie stanowiło to silny argument wzmacniający polską pozycję negocjacyjną.
Wreszcie, w obliczu sytuacji na wschodniej granicy z Białorusią, zarówno Polski jak i Litwy, i zwiększenia się napływu imigrantów i osób szukających azylu z Afganistanu, należy podjąć szereg działań związanych z bezpieczeństwem Polski.
Według danych Pew Research poglądy społeczeństwa afgańskiego można określić jako radykalne. To, że jakieś osoby będą uciekać przed reżimem talibów, nie oznacza jednocześnie, że nie będą stanowić zagrożenia dla porządku publicznego. Według badań Pew Research opublikowanych w 2013 roku, prawie wszyscy Afgańczycy popierali prawo szariatu jako porządek prawny, a 61% z nich uważa, że powinno dotyczyć ono wszystkich obywateli – muzułmanów i niemuzułmanów. 39% mieszkańców kraju często lub czasami mogłoby uzasadnić zamachy samobójcze. 81% akceptuje obcinanie rąk złodziejom, a 85% kamienowanie cudzołożników. Gdyby ktoś odszedł od islamu, 79% zaakceptowałoby karę śmierci jako odpowiednią.
Takie postawy, jak również doświadczenia krajów zachodnich, które jak Austria i Niemcy odnotowują nadreprezentację Afgańczyków w przestępstwach z użyciem przemocy, nakazują ostrożność w realizowaniu procesu azylowego i ew. deportacji.
W naszej opinii zasadne wydają się takie działania, jak:
– Wzmocnienie ochrony granicy polsko-białoruskiej. Według ostatnich doniesień Litwa postanowiła o postawieniu płotu na liczącej 675 km granicy z Białorusią, szacowany koszt to 15 mln euro. Polska granica to 418 km; uznawana jest za lepiej strzeżoną w Unii Europejskiej, jednak jeżeli Litwa zbuduje fizyczne przeszkody, prawdopodobnie konieczne będą także te po naszej stronie.
– Rewizja planów działań kryzysowych Straży Granicznej do nowych potrzeb, uwzględnienie wykorzystania WOT.
– Podniesienie kar za przemyt imigrantów i nielegalne przekraczanie granicy (patrz plany Wielkiej Brytanii)
– Nawiązanie współpracy z takimi krajami jak Dania czy Wielka Brytania, szukającymi możliwości stworzenia ośrodków recepcyjnych poza granicami UE dla osób szukających azylu. Stworzenie ośrodków recepcyjnych w krajach muzułmańskich Azji Centralnej
– Zatrudnienie wspomnianych wcześniej osób pochodzących z krajów źródłowych imigrantów (np. Afganistanu), które współpracowały wcześniej z naszymi siłami zbrojnymi w charakterze tłumaczy, by wykorzystać ich znajomość języka i lokalnych uwarunkowań krajów pochodzenia przy procedurach ustalania pochodzenia zatrzymanych imigrantów i rozpoznawania wniosków o azyl
– Podjęcie działań na rzecz zmiany prawa, wspólnie z innymi krajami, które deklarują nieprzystawalność obecnych rozwiązań prawnych do współczesnej sytuacji; przykładem jest praktyka „asylum shopping” czyli wybierania przez uchodźców nie pierwszego bezpiecznego miejsca w sąsiedztwie, lecz kraju, który uważają za odpowiedni zgodnie ze swoim interesem ekonomicznym czy relacjami społecznymi.
– Rozwój bazy ośrodków strzeżonych, w których imigranci mogą oczekiwać na rozpatrzenie procedury azylowej, z ograniczeniem poruszania się poza ośrodkiem.
Dochodzące z Afganistanu 15 sierpnia doniesienia o opanowywaniu Kabulu przez talibów czynią sprawę obejmowania opieką humanitarną odpowiednich osób i jednocześnie zabezpieczenia przed niekontrolowanym napływem imigrantów sprawą najwyższej pilności.
Udostępnij na
