Oto najważniejsze liczby z corocznego raportu Europolu, „Terrorism Situation and Trend Report” (TE-SAT). Raport publikowany jest od 2007 roku.
Osiem krajów UE odnotowało 142 ataki terrorystyczne – udaremnione bądź skuteczne. Ponad połowa (76) miała miejsce w Wielkiej Brytanii, we Francji – 23 ataki, we Włoszech – 17, w Hiszpanii – 10, w Grecji – 6, w Niemczech – 5, w Belgii – 4 a w Holandii -1 atak. W wyniku tych ataków życie straciło 142 osób, a 379 odniosło obrażenia.
Mimo że wiele ataków nie było powiązanych z dżihadyzmem, to właśnie ataki dżihadystów doprowadziły do największych strat i największej liczby ofiar. W 40% przypadków użyto materiałów wybuchowych. Coraz częściej kobiety, młodzież i dzieci odgrywali ważne role w działaniach terrorystycznych na terenie UE. Od trzech lat rośnie liczba aresztowanych dżihadystów, którzy stanowią większość wśród zatrzymanych terrorystów. O wzroście aktywności terrorystycznych świadczy również fakt, że European Counter Terrorism Centre przy Europolu prowadziło 127 dochodzeń w sprawach powiązanych z terroryzmem w samym 2016 roku.
Najnowszy TE-SAT przedstawia zwięzłe posumowanie natury ataków terrorystycznych, których UE doświadczyła w 2016 roku. Większość z tych, które można z całą pewnością uznać za terrorystyczne, została przeprowadzona przez etno-nacjonalistów i separatystów (99). Ataki przeprowadzone przez lewicowych ekstremistów nasilają się nieprzerwanie od 2014; w 2016 roku było ich 27, a większość z nich (16) miała miejsce we Włoszech. Mimo że liczba ataków dżihadystycznych spadła z 17 w 2015r, do 13 w 2016, z czego 6 było powiązanych z ISIS, 135 osób spośród 142 ofiar śmiertelnych w 2016 roku zginęło w wyniku 13 zamachów dżihadystycznych.
Na temat terroryzmu wypowiadali się unijni dygnitarze.
Michael Farrugia, minister spraw wewnętrznych Malty (która sprawuje obecnie prezydencję UE), powiedział: „Ostanie ataki z Londynu, Manchesteru i Paryża pokazują jasno zamierzenia i zdolności wcielania w życie aktów terroru, których celem jest ściągnięcie uwagi wolnego świata. Skutki tych aktów pozostaną we wspólnej pamięci wszystkich, dla których wolność jest ważna. Wspomnienie tych niewinnych ofiar i cierpienia ich rodzin i bliskich będą napędem dla naszego zaangażowania w skuteczną i zjednoczoną aktywność wszystkich państw członkowskich Unii”.
Dimitris Avramopoulos, szef Europejskiej Komisji ds. Migracji, spraw wewnętrznych i obywatelskich: „Ostatnie ataki terrorystyczne w Europie są niezbitym dowodem na to, że musimy ściśle współpracować i budować na zaufaniu. To ono jest podstawą skutecznej współpracy. Zwalczanie terroryzmu pozostanie jednym z naszych wspólnych politycznych celów na najbliższe lata nie tylko w Europie, ale na całym świecie. Dla bezpieczeństwa naszych obywateli, ale też dla spójności naszych społeczeństw, musimy sprawnie wymieniać się informacjami i międzynarodową współpracą na wszystkich poziomach”.
Julian King, szef Komisji Europejskiej ds. bezpieczeństwa: „W czasie ostatnich ataków na London Bridge i na Borough Market zginęły osoby różnych narodowości. Terroryści nie uznają granic i aby ich pokonać musimy użyć naszej nowo odnalezionej determinacji do współpracy, dzieląc się informacją i doświadczeniem. Razem jesteśmy silniejsi”.
Rob Wainwright, dyrektor wykonawczy Europolu: „Nigdy wcześniej dzielenie się informacją nie miało takiego znaczenia, jak w ciągu ostatnich dwóch lat, kiedy byliśmy świadkiem nieznanych wcześniej form ataków dżihadystyczych, które kosztowały życie 135 ofiar. W odróżnieniu od ataków o podłożu etno-nacjonalistycznym i separatystycznym, i większości przejawów prawicowego i lewicowego ekstremizmu, terroryzm dżihadystyczny ma charakter międzynarodowy i z tego względu odpowiedź na niego też musi być międzynarodowa.
Wnioski z raportu TE-SAT 2017:
– Aresztowania: 1002 osób zostało aresztowanych za terroryzm, w tym większość za dżihadyzm. Liczba aresztowanych za dżihadyzm wzrasta: w 2014 roku 395 osób, w 2015 – 687, a w 2016 – 718 osób.
– Ofiary: 142 śmiertelnych, w tym 135 to ofiary dżihadyzmu. Rannych – 379.
– Wiek terrorystów: prawie 1/3 aresztowanych (291 z 1002) miało nie więcej niż 25 lat.
– Materiały wybuchowe: użyto ich w 40% ataków. Mimo że terroryści chętnie stosują łatwiej dostępne rodzaje broni, materiały wybuchowe nadal cieszą się ich uznaniem ze względu na dużą moc rażenia i symboliczne znaczenie.
– Trendy techniczne: w Syrii i Iraku terroryści używają dronów oraz alternatywnych i bardziej zaawansowanych technologicznie materiałów wybuchowych, co może stać się inspiracją dla dżihadystów i ich zwolenników oraz zachętą do częstszego stosowania tego typu taktyk.
– Finansowanie terroryzmu: 40% planowanych ataków w Europie jest prawdopodobnie finansowanych z działań przestępczych, szczególnie z handlu narkotykami, kradzieży, rabunków, sprzedaży podróbek, wyłudzeń pożyczek i włamań.
– Kobiety i dzieci: coraz częściej kobiety przyjmują role wykonawcze w działaniach dżihadystycznych, podobnie jak nieletni i młodzież. 26% aresztowanych w 2016 roku to kobiety; jest to duży wzrost w porównaniu do 2015 roku (18%). W Wielkiej Brytanii również odnotowano, że coraz częściej w konflikt w Syrii i Iraku angażują się całe rodziny, kobiety i nieletni. Z Holandii natomiast do Syrii i Iraku wyjechało 40 dzieci w wieku do 12 lat.
– Terroryzm etno-nacjonalistyczny i separatystyczny: 99 przypadków przeprowadzonych i udaremnionych ataków uznano za ataki o takim podłożu. Dysydenckie grupy republikanów w Irlandii Północnej organizowały 76 z tych ataków.
– Terroryzm lewicowców i anarchistów: liczba takich ataków wzrosła w 2016 roku w porównaniu do roku 2015. Odnotowano ich 27 i aresztowano 31 osób. Tego typu ataków doświadczyły w UE tylko Włochy, Grecja i Hiszpania.
– Propaganda w sieci: w 2016 roku propaganda ISIS w internecie straciła na znaczeniu, ponieważ po pierwsze, mniej tego typu treści trafiła do sieci, a po drugie były one blokowane. W 2015 roku ISIS osiągnęło szczyt swojej aktywności w internecie, jednak od tego czasu liczba opublikowanych przez nich nagrań sukcesywnie maleje. Wraz ze spadkiem propagandy ISIS, usiłuje wykorzystać tę sytuację Al-Kaida i powiązane z nią organizacje, dla pozyskania nowych zwolenników.
– Sieci społecznościowe: dżihadyści świetnie opanowali mechanizmy działania mediów społecznościowych i prowadzą doskonale zorganizowane i zaplanowane kampanie rekrutacji nowych członków i gloryfikacji aktów terroryzmu. Sukces w ograniczeniu promowania terroryzmu online jest dowodem na skuteczność połączonych działań władzy wykonawczej jak Europol’s Internet Referral Unit (IRU) oraz sektora prywatnego.
Oprac. GB na podstawie: www.europol.europa.eu