Asma Khalid
Według Pew Research Center w Ameryce mieszka około miliona muzułmanek, z czego 43 proc. nosi chusty przez cały czas. Połowa z tegoż miliona, około 48 proc., nie zakrywa włosów.
Hiba Krisht założyła stronę dla kobiet, które chcą przestać nosić zasłony (http://exhijabifashion.tumblr.com/)
Podział na kobiety noszące i te, które nigdy nie nosiły chusty, istnieje od dekad. Teraz jednak całe pokolenie zdejmuje zakrycie. Chociaż chusta jest publicznym, a czasem i politycznym symbolem, to dla kobiety odsłonięcie się jest wyborem dalece prywatnym, emocjonalnym, religijnym.
Wielka odpowiedzialność
Rasmieyh Abdelnabi (27 lat), uczęszczała do szkoły islamskiej w Bridgeview, małej arabskiej enklawie na obrzeżach Chicago. Tam większość kobiet nosi hidżab. Przez 14 lat Abdelnabi też nosiła, ale po zdobyciu dyplomu zdjęła go. Teraz nosi rozpuszczone, opadające na twarz włosy. Jest cicha, zamyślona, trochę nieśmiała. „Jestem tym typem, który woli wejść do pokoju niezaważony”, mówi Abdelnabi. „Kiedy masz hidżab i wchodzisz do pokoju, każdy cię zauważa. Każdy się wpatruje i czyni różne domysły na twój temat”.
„Jeśli zakładasz chustę, musisz zrozumieć, że reprezentujesz społeczność”, mówi Abdelnabi. „A to jest coś wielkiego, wielka odpowiedzialność. To nie dla każdego”. Jedząc falafela w ulubionej restauracji Abdelnabi wyjaśnia, dlaczego przestała nosić hidżab – islam naucza skromności, ale hidżab idzie tu zbyt daleko. „Poczyniłam własne badania i uważam, że hidżab ma źródło nie w islamie, a w kulturze arabskiej”.
Chusta jest sprawą, która dzieli muzułmanów. Abdelnabi opisuje, jak ludzie reagowali na jej wątpliwości: „Jak śmiesz kwestionować wolę Boga? Jak śmiesz?”, mówili. Abdelnabi boi się obrazić współwyznawców w tak silnie powiązanej ze sobą społeczności, jak ta w Bridgeview. Nie bierze udziału w dyskusjach o hidżabie. „Czasem wydaje mi się, że rozmowa o hidżabie jest jak rozmowa o aborcji wśród ortodoksyjnych chrześcijan”, mówi.
Poszukiwanie zmian
Inna kobieta z Bridgeview, Leen Jaber (29 lat), zdecydowała się odsłonić kilka lat temu. „Zaczęłam nosić hidżab jako czternastolatka”, opowiada. Nosiła chustę przez 12 lat. Ale gdy jej małżeństwo zaczęło się rozpadać, zdjęła ją. „Przechodziłam ciężkie chwile. Myślałam, że gdy zdejmę chustę, to jeden problem zniknie” – mówi Jaber. „Zdejmując chustę nie uważałam, że to właściwa decyzja. Po prostu, chciałam tego. Chciałam zobaczyć, czy moje życie się zmieni, czy łatwiej przejdę przez problemy, które miałam na głowie.”
Ale jej problemy nie znikły, przeciwnie, teraz było trudniej. Straciła pracę, rozwiodła się, wprowadziła do rodziców. Zaczęła więcej myśleć o Bogu, o duchowości. Rok i osiem miesięcy później Jaber znów założyła chustę. „Tym razem było inaczej, niż gdy zakładałam chustę jako czternastolatka. Wtedy myślałam: «OK, wszyscy ją noszą»”. Jabber jest otwarta i rozmowna. Pisze poezję, prowadzi bloga i marzy o dniu, w którym wystąpi w Idolu. Mówi, że wiele kobiet czuje, że chusta odziera je z indywidualności i czyni rzeczniczkami wiary. Żeby tego uniknąć, Jaber dba, aby jej osobowość była widoczna.
Chusta po 11 września
Ataki terrorystyczne z 11 września 2001 r. uporczywie wkradają się w każdą rozmowę o tradycji islamskiej we współczesnej Ameryce. W przypadku niektórych kobiet tragedia ta nie miała żadnego wpływu na decyzję o zdjęciu chusty. Ale dla innych miała wielki wpływ. Mówią o dwóch osobnych fazach życia w hidżabie: przed i po 11 września. Niektóre mówią, że ataki terrorystyczne początkowo wzmocniły ich pragnienie noszenia hidżabu.
Stały się przedstawicielkami islamu, chciały pokazywać islam od jego dobrej strony, przeciwstawić się obrazowi kształtowanemu przez Al Kaidę. Ale w kolejnych latach ten entuzjazm osłabł, a antyislamskość rosła. Chusta bywa brzemieniem, które zmienia to, jak kobiety są postrzegane przez obcych ludzi, traktowane w pracy, jakiego zachowania oczekują współwyznawcy.
Zmieniająca się tożsamość
Rodzina Nadii Shoeb pochodzi z Indii. Jej matka nigdy nie nosiła chusty. Jej babka nigdy nie nosiła chusty. Ale ona sama założyła ją, gdy miała 17 lat.
Shoeb (31 lat) czyta własny dziennik z tamtego okresu: „Zakładając hidżab nie mogłam przypuszczać, że pięć lat później pewnego dnia go zdejmę”. Po ośmiu latach nadal dobrze pamięta ten dzień. „To uczucie, jakbym wyszła na dwór bez koszuli – uczucie, że jestem odsłonięta”, mówi Shoeb. „Miałam bardzo długie włosy, które ze wstydu przed ich pokazaniem zawijałam pod sweter. Zastanawiałam się, czy jestem nieskromna”, opowiada. „Pierwszy dzień po zdjęciu był trudny, mimo że wyglądałam jak każda inna dziewczyna na ulicy”.
Religijny krajobraz Ameryki
Decyzja Shoeb była w równym stopniu motywowana religią, jak ewolucją jej kobiecej i amerykańskiej tożsamości. Spędziła dzieciństwo w Arabii Saudyjskiej, gdzie nosiła szorty. Po przeprowadzce do Stanów, zasłoniła włosy, by je potem odsłonić. Dla Shoeb to nic dziwnego. „Ameryka jest bardzo religijnym społeczeństwem, ale jednocześnie elastycznym”, mówi. „Wiesz, ludzie rodzą się w jednej religii, a potem, nadal jako chrześcijanie, zmieniają wyznanie, kościół. Zjawisko zasłaniania i odsłaniania, a czasem i ponownego zasłaniania, jest podobne. Może się wydawać, że to typowe dla amerykańskich muzułmanów, ale tak jest we wszystkich religiach w Ameryce”
Shoeb nie zamierza zakładać znów chusty. Ale mówi, że nie byłaby osobą, którą jest dziś, gdyby jej nigdy nie nosiła.
LO, na podst. http://www.npr.org/2011/04/21/135523680/lifting-the-veil-muslim-women-explain-their-choice
Asma Khalid jest dziennikarką radia WBUR w Bostonie, przedtem była m.in. producentką show „Morning Edition” w National Public Radio w Waszyngtonie.
Komentarze
Publikujemy wybrane komentarze czytelników artykułu.
Zon
Mam wrażenie, że obecnie więcej kobiet zakłada nakrycie, niż zdejmuje. Jest wyraźny trend wśród młodych kobiet do zakładania zakrycia. Dorastałem w Pakistanie w rodzinie, gdzie kobiety zakrywały jedynie głowy w czasie modlitwy. W latach 80. moi rodzice i ich rodzeństwo przeprowadzili się do USA, gdzie dwie kuzynki zaczęły się zakrywać. Zawsze sądziłem, że to zakrywanie stanowiło deklarację ich dziedzictwa. Dziwne było dla mnie to, że nikt w naszej rodzinie nie zakrywał głowy, a już na pewno nie hidżabem arabskim, ale to ich wybór i nie obchodziło mnie to. Nie sądzę, by kobiety powinny lub nie powinny nosić chust (ani trochę bardziej niż nastolatki, które ubierają się w stylu gotyckim), ale jeśli to robią, nie powinny być stygmatyzowane.
Tamwer Kirac
W pełni szanuję te muzułmanki, które nie zakładają tradycyjnej chusty na głowę (skądinąd różnej w różnych islamskich nacjach). Jako muzułmanin nie rozumiem, dlaczego 12-, 13-letnia dziewczynka, albo starsza kobieta, mogłaby zdecydować się ją nosić, skoro nic w Koranie nie wskazuje na taki wymóg. Skromność, jak precyzyjnie wskazuje Koran, nie znaczy zasłanianie kobiecego ciała, jak to się praktykuje.
Tim Moor
Kilka dni temu leciałem z Paryża do Iranu liniami Air France. Podczas lotu żadna kobieta nie miała chusty, czy burki. Kiedy lądowaliśmy, wszystkie się ujawniły. Jedyny wniosek jest taki, że nie noszą ich dla siebie.
James Wescott
Absurdalność zakrywania kobiet, aby zapobiec męskiej żądzy, to nic innego jak zrzucanie na kobiety winy za złe zachowanie mężczyzn.
Ifran Ahmed
W mojej rodzinie żadna z sióstr nie nosiła hidżabu, ale teraz noszą, bo chcą. W obu sytuacjach szanowałem ich wybór. Panie w tym artykule musiały się spotkać z dużą negatywnością, skoro zdjęły hidżab. Z hidżabem nigdy nie będą się dobrze czuły na Zachodzie i to wyłącznie ich wybór, czy go założą, czy nie.
Johnn Snuzzpatz
Te kobiety nigdy nie mogłyby zrobić tego w większości muzułmańskich krajów.
Liz J
Przypomnijcie mi, dlaczegóż to faceci nie zakrywają głów.
Banafshe Sharifan
Noszę hidżab z własnej woli od 13 lat. Przez ostatnie dwa lata, mimo że wciąż go noszę, moje spojrzenie na tę chustę się całkowicie zmieniło. Dobrze wiedzieć, że nie jestem sama. A ci „prawi” ludzie, którzy oceniają wiarę na podstawie elementu ubioru, niech wiedzą, że chusta zależy od sytuacji i środowiska. Na przykład w Jemenie kobiety w chustach są nękane i zaczepiane przez mężczyzn, jak gdyby chodziły po ulicy nago. Dopiero, jak założą nikab (zasłonią twarz), mają spokój. Oczywiście nie jest tak w USA. Bracia i siostry w islamie, bądźcie bardziej otwarci.
Eleanore Whitaker
Kiedy po raz pierwszy zobaczyłam w naszym mieście kobietę w pełnej burce, oniemiałam. Byłam smutna, widząc tę kobietę, której widać było tylko oczy. Moje pierwsze skojarzenie było z czarną szatą pogrzebową. Świadczy to, jak daleko mężczyźni posuwają się w kontrolowaniu kobiet. Większość muzułmańskich kobiet nie przyzna, że wciąż nie są wolne w kraju, gdzie wolność należy się równo obu płciom. Muzułmańscy mężczyźni widzą kobiece włosy na każdej ulicy, a więc chusty są raczej symbolem „posiadania”, niż religijnym. Do lat 60 Kościół Katolicki również naciskał, aby kobiety zakrywały głowy w czasie mszy. Wkrótce zorientowali się, że zakrycie czubka głowy nie decyduje o czyjejś świętości.
Dina Mostafa
Jestem muzułmanką, nie Amerykanką, ale niedawno przeniosłam się do Europy i zdecydowałam nie nosić chusty, mimo że wciąż ubieram się konserwatywnie – z tego samego powodu, o którym pisałaś, nie sądzę by do mnie należało dbanie o męską moralność. Jeśli faceta podniecają włosy, to potrzebuje pomocy.
LouAnna Alahem
Przestałam nosić hidżab, bo nie chciałam, żeby decydował o mojej islamskiej tożsamości. Nie sprawiał, że byłam bardziej lub mniej religijna. Nie jestem bardziej lub mniej muzułanką nosząc go lub nie. Nie usunęłam go z serca, jedynie zdjęłam z głowy.
Alex Boyd
Jeśli mam być szczery, muszę powiedzieć, że jeśli widzę kobietę w hidżabie, widzę osobę jednowymiarową. Widzę religijną fiksację. Kobietę pod butem zdominowanego przez mężczyzn społeczeństwa, nic więcej. Kiedy widzę kobietę bez hidżabu, widzę istotę ludzką o wielu właściwościach, zbyt wyjątkową, by być przedmiotem osądów.
nic nie jest wieczne
Moja żona nigdy go nie nosi, tak jak wiele innych hinduskich kobiet, nie dlatego że inni komentują, ale ponieważ w Rzymie należy wyglądać jak Rzymianin. Hidżab jest raczej kulturową sprawą, niż islamską, Prorok Mahomet prosił kobiety, aby nosiły się przyzwoicie, to wszystko.
Eleanore Whitaker
Do jednej z komentujących: jeśli hidżab ma powstrzymywać mężczyzn przed podnieceniem się, czy to nie jest problem mężczyzn? Czy nie zmienia on mężczyzn w bezmyślnych seksualnych drapieżników? Czy tym mężczyznom się wydaje, że kobiet nie podnieca widok męskiej głowy?
DJJ Thomas
Hidżab to kolejny z dziesiątek sposobów, na jakie kultura religijna obarcza kobiety odpowiedzialnością i winą, podczas gdy mężczyźni funkcjonują jak dzieci – żałośnie porzucając jakąkolwiek odpowiedzialność. „Przepraszam, że ją zgwałciłem, ale nie nosiła hidżabu. Nie mogłem się opanować”.
Waawaash keshi
„Abdelnabi boi się obrazić współwyznawców w tak silnie powiązanej społeczności, jak ta w Bridgeview. Nie bierze udziału w dyskusjach o hidżabie.” Interpretacja: Ona nie chce zostać zamordowana za wyrażenie swojego zdania.
Tom Limscomb
Islamska zasłona jest także symbolem, ale patrząc na to, jak kobiety są traktowane w krajach islamskich, dla wielu Amerykanów jest symbolem opresji kobiet.
NBE mcnj
Jeśli Amerykanka jedzie do arabskiego kraju, musi zasłonić głowę, jak Pani Clinton, Barbara Walters, Christiane Amanpour i inne znane osoby robiły, tak jak widać na zdjęciach. Jeśli arabska kobieta przybywa tutaj, niech zdejmie zasłonę. Skromny ubiór, tak, pewnie, oczywiście. Ale nie ta zasłona. Tutaj takie zasłony są częścią ubioru ślubnego, z resztą opcjonalną. Tu nie przykrywamy całunem żywych. Po prostu nie robimy tego. Jeśli ci to nie odpowiada, to nie jesteś tu mile widziany. Przykro mi. Kończy mi się cierpliwość wobec tego nonsensu.
La Pop
Te z was, z którymi przeprowadzono wywiad i które mówiły, że się odhidżabowały dla kariery, czy czujecie się ze sobą dobrze rezygnując z aktu duchowego na rzecz czegoś materialnego?
Ja też pracuję. Tez noszę hidżab. I mam niesamowitą pracę dla amerykańskiego rządu. Patrzą na mnie, oceniają mnie, ale tym bardziej jestem dumna, gdy mogę im udowodnić, że mimo, iż ubieram się skromnie, jestem inteligentna.
Yvonne Davis
Gdybym spotkała faceta, który śmie twierdzić, że kobieta w hidżabie ma niską samoocenę, mogę się domyślać, że jego życiu brakuje złożoności, że Bóg nie dał głębi jego duszy.
Jing Peng
Większość kobiet na świecie nie nosi zasłon i nie są one ani trochę mniej moralne, niż muzułmanki, które go noszą. To sprawa całkowicie osobista. Należy zrozumieć, że „zasłaniać, czy nie zasłaniać” nie byłoby nawet przedmiotem debaty, gdyby ta arbitralna zasada nie istniała, bo przecież nie ma ona żadnej wartości moralnej.
Brice B
To szariat stoi w bezpośrednim konflikcie nie tylko z Konstytucją USA, ale także z konstytucją wielu mieszkańców, których amerykańskie społeczeństwo bardzo sobie ceni. Nie pomylcie się – o ile islam ma aspekt religiny, ostatecznie jest to jednak system polityczny i są ludzie, którzy nade wszystko chcieliby zastąpić szariatem naszą konstytucję. To nie jest islamofobia, lecz chęć zapobieżenia popełnianiu w Ameryce okrucieństw, jakie w innych krajach popełnia się legalnie, w zgodzie z szariatem. Szanuję wiele religijnych aspektów islamu, ale ubolewam, że istnieje szariat.
Art. Aficonado
Wymaganie od kobiet, żeby nosiły hidżab jest niezdrowe społecznie i psychologicznie. Pani Shoeb jest dużo ładniejsza bez opakowania na głowie. Amerykanki spaliły biustonosze. Może czas na spalenie hidżabu?
Udostępnij na
