Parlament Europejski i Rada Unii Europejskiej osiągnęły w ubiegłym tygodniu porozumienie w sprawie stworzenia nowej unijnej instytucji, Agencji Azylowej Unii Europejskiej (European Union Agency for Asylum).
Agencja powstaje z przekształcenia mającej siedzibę na Malcie instytucji o nazwie European Asylum Assistance Office (Europejskie Biuro Wsparcia Azylowego), która zajmowała się głównie wymianą informacji dotyczących procedur i wniosków azylowych między krajami europejskimi, ale wspierała również Cypr, Grecję, Włochy i Maltę w analizowaniu wniosków azylowych i pomagała tym krajom przy relokacjach . EASO miała budżet roczny 142 mln euro i zatrudniała około 500 osób.
Zadania nowej agencji, której powstanie przewidywał nowy unijny Pakt Imigracji i Azylów z września 2020, będą bardziej ambitne. Oprócz zbierania i wymiany informacji ma też pomagać krajom członkowskim w tworzeniu procedur i standardów azylowych, szkolić osoby prowadzące postępowania azylowe, a w razie potrzeby wysyłać specjalistów (tłumaczy, ekspertów azylowych) do krajów zmagających się z gwałtownym napływem imigrantów. Takich mobilnych specjalistów agencja ma zatrudniać 500. Do tego będzie pomagała w krajach trzecich w prowadzeniu ośrodków dla azylantów i w programach reintegrujących odsyłanych imigrantów w ich krajach pochodzenia.
Aby agencja została utworzona, zawarte porozumienia musi zostać formalnie przegłosowane przez Parlament Europejski i Radę Unii Europejskiej (ministrów spraw zagranicznych krajów członkowskich).
Powstanie Agencji Azylowej jest krokiem na drodze ujednolicenia zasad przyznawania azylu w krajach Unii Europejskiej. Obecnie każdy kraj stosuje swoje własne zasady i procedury, więc te same osoby ubiegające się o azyl w różnych krajach mogłyby dostać zupełnie inne decyzje azylowe. Umożliwi też szybsze podejmowanie decyzji azylowych dzięki wysyłaniu specjalistów do krajów takich, jak obecnie Litwa, do których niespodziewanie przybywa znacznie więcej imigrantów (na Litwie tylko w ostatni piątek granicę z Białorusią przekroczyło 150 osób, a w całym 2020 roku takich osób było 81).
Specjaliści Agencji nie będą jednak podejmowali decyzji – te nadal zarezerwowane są dla urzędników poszczególnych krajów – ale będą mogli przyjmować i rozpatrywać wnioski azylowe. (g)
